بیوگرافی کریستوفر نولان | نابغه سینما + معرفی آثار

کریستوفر نولان کیست ؟

کریستوفر نولان در طی دو دهه گذشته، فیلم‌ های سینمایی جنجالی و ارزشمندی را به ایجاد کرده است که او را در میان کارگردانان بزرگ هالیوود به یک جایگاه ارزشمند انتقال داده است. برای آشنا شدن با این کارگردان موفق این مطلب فیلمو مگ را تا انتها بخوانید .

کریستوفر ادوارد نولان در تاریخ 30 ژوئیه 1970 میلادی (8 مرداد 1349) در شهر لندن، انگلستان، به دنیا آمد. خانواده‌ اش شامل پدر برندن، که مجری تلویزیونی بود، مادر کریستینا، که مهماندار هواپیما بود، و دو برادر به نام‌های متیو و جاناتان بودند. او در دوران کودکی خود را در شهر لندن سپری کرد.

کریستوفر به تماشای فیلم علاقه‌ مند شد و توجه ویژه‌ ای به فیلم‌ های ریدلی اسکات داشت. او همچنین عاشق ژانر علمی تخیلی بود و از فیلم‌ هایی مانند “2001: A Space Odyssey” و “Star Wars” لذت می‌ برد. این علاقه‌ ی وی به فیلم‌ های علمی تخیلی باعث شد تا وقت خود را برای تحقیق درباره‌ی فرآیند ساخت این فیلم‌ها صرف کند و خانواده‌ اش را با تعجب و شگفتی درآورد.

وقتی کریستوفر تنها 7 سال داشت، با دوربین سوپر 8 میلیمتری پدرش فیلم‌ سازی را شروع کرد. او با الهام از فرانچایز “جنگ ستارگان”، فیلم‌های استاپ موشن را ساخت و آن را با دوربین پدرش که کارگردانی می‌کرد، تصویر برداری کرد. او این پروژه را “جنگ‌ های فضایی” نامید و با پیوستن برادرش جاناتان، این انگیزه به شدت تقویت شد.

علاقه کریستوفر به موضوعات علمی تخیلی و فضایی به او کمک کرد تا عمویش، که کارمندی در سازمان ناسا بود، فیلم‌ هایی از پرتاب موشک‌ های فضایی برای او تدارک دهد و وی را در راه رسیدن به رویای کارگردانی اثری علمی تخیلی همراهی کند. این رویای کارگردانی سپس به واقعیت پیوست و نولان یکی از برجسته‌ ترین کارگردانان ژانر فضایی در تاریخ سینما شد. ورود او به دوره نوجوانی و دستیابی به تجربیات سینمایی غنی‌تر، او را به سمت ساخت فیلم‌ های سینمایی هدایت کرد و از آن زمان، کارهای بزرگی را در سینما انجام داد.

پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشته ادبیات انگلیسی در سال 1993، کریستوفر نولان وارد عرصه سینما شد. او به عنوان خواننده فیلم‌ نامه، اپراتور دوربین فیلم‌ برداری و کارگردان آثار تبلیغاتی فعالیت خود را آغاز کرد و با تعدادی از شرکت‌ های مختلف همکاری کرد. در این میان، او نیز نویسندگی و کارگردانی فیلم سیاه و سفید به نام “Larceny” را بر عهده داشت. این فیلم در سال 1996 با تیم تولید کوچکی تدارک دیده شد و در جشنواره فیلم کمبریج به نمایش گذاشته شد و توانست با استقبال بینندگان مواجه شود.

تا اواخر دهه 1990، کریستوفر نولان تمام تلاش‌ های خود را می‌کرد تا رویای کارگردانی خود را به فراتر از فیلم‌ های کوتاه و مستقل برساند. با وجود اینکه حمایت مالی از جوانان مانند او در زمینه فیلم‌ سازی در کشور بریتانیا وجود نداشت، او به تنهایی و با اراده قوی به تولید فیلم‌ های بلند می‌پرداخت. این تلاش‌ ها چندین بار به نتیجه نرسید و او با چالش‌ های مالی مواجه می‌شد. اما در سال 1998، او به موفقیت بزرگی دست پیدا کرد.

کریستوفر نولان در سن 28 سالگی در سال 1998 توانست با استفاده از سرمایه شخصی و با کمک دوستان و اطرافیانش، تولید اولین فیلم بلند خود را به نام “Following” آغاز کند. وی خود عکاسی، نویسندگی، کارگردانی، و ویرایش این فیلم را بر عهده گرفت. این پروژه اولین تجربه بزرگ کارگردانی او بود و با وجود دشواری‌ ها و چالش‌ های زیادی که با آن همراه بود، عشق و علاقه نولان به سینما هیچ اشکالی را نداشت و او با انگیزه بسیار به ساخت فیلم‌های خود ادامه داد.

فیلم “Following” داستان یک نویسنده ناشناس را روایت می‌کند که برای پیدا کردن شخصیت‌های رمان خود، هر روز به دنبال افراد مختلفی در کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌پردازد. این عادت روزانه برای او علی‌رغم مشکلاتی که ایجاد می‌کند، به یک عادت تبدیل شده است. این فیلم با بودجه‌ای حدود ۳ هزار پوند تولید شده و از تجارب و مشکلات شخصی کریستوفر نولان در دوران زندگی در شهر لندن الهام گرفته شده است. او برای صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید، مشکلات زیادی را به جان خریده و پس از مدتی توانست نخستین فیلم بلند خود را تهیه کند.

“Following” در سال 1998 به موفقیت بزرگی دست یافت و به کارگردان جوان کریستوفر نولان شهرت و موفقیت آورد. این فیلم نه تنها در گیشه با فروش بیش از ۵۰ هزار دلار موفقیت آمیز بود، بلکه تعدادی از جوایز را نیز به ارمغان آورد و از طرف منتقدین بسیار تحسین شد. این موفقیت نه تنها به کریستوفر نولان در کارنامه‌اش به اضافه شد، بلکه زمینه‌ی ساخت یکی از فیلم‌های جاه‌طلبانه‌ترین او را نیز فراهم کرد.

برادر کریستوفر نولان، جاناتان، که نیز علاقه زیادی به سینما داشت، بعد از موفقیت فیلم “Following” به کریستوفر پیشنهاد ساخت فیلم “Memento” را داد. این ایده درباره‌ی داستانی است که در آن یک مرد به فراموشی دچار شده و با استفاده از نشانه‌ها و نمادها باید قاتل همسرش را پیدا کند. این داستان ابتدا به صورت داستان کوتاهی توسط جاناتان نولان نوشته شد و سپس توسط برادرش کریستوفر به عنوان دومین فیلم بلند خود تبدیل شد. این فیلم در سال 2000 منتشر شد و موفقیت بزرگی در جلب توجه و تحسین منتقدین و مخاطبان داشت.

بیشتر بخوانید : بیوگرافی زندایا | بی حاشیه موفق

کریستوفر نولان برای اولین بار در فیلم “Memento” از بازیگران معروف هالیوود مانند گای پیرس و کری-ان مارس بهره‌برداری کرد و بودجه تولید فیلم خود را به تقریباً ۹ میلیون دلار افزایش داد. این اثر به مخاطبان و منتقدان در زمان اکران شگفتی و حیرت فراوانی را داشت و فیلم‌نامه‌اش بسیار شگفت‌انگیز بود، به طوری که در صنعت سینمای هالیوود همچون بمبی پر صدا منفجر شد. این فیلم نامزدی در جشنواره‌های معتبری مانند اسکار و گلدن گلوب برای کریستوفر نولان به همراه داشت و باعث شد تا او با همکاری تهیه‌کننده‌ی آثار خود، اما توماس، شرکت خصوصی به نام “سینکاپی فیلمز” را تأسیس کند.

موفقیت “Memento” به اندازه‌ای چشمگیر بود که استیون سودربرگ، کارگردان مشهور هالیوود، وارد عمل شد و زمینه برقراری ارتباط بین کریستوفر نولان و کمپانی برادران وارنر را فراهم کرد. در ابتدا کمپانی برادران وارنر مخالفت کرده بود، زیرا آنها تمایل داشتند که یک کارگردان با تجربه‌تر برای رهبری پروژه‌ی خود انتخاب شود. اما توصیه‌ های استیون سودربرگ در نهایت باعث شد که کریستوفر نولان پروسه تولید فیلم بلند بعدی خود را آغاز کند.

فیلم روان‌شناختی “Insomnia” که بازسازی یک اثر سینمای نروژ با همین نام بود، در سال ۲۰۰۲ با بازی آل پاچینو و رابین ویلیامز منتشر شد و موفقیت بزرگی را به همراه داشت. این فیلم، بنا به اعتقاد بسیاری از منتقدان، حتی از نسخه اصلی سال ۱۹۹۷ جلوه جذاب‌تری داشت و این موفقیت باعث شگفتی کمپانی برادران وارنر شد. کریستوفر نولان با ساخت تنها ۳ فیلم سینمایی در سن ۳۲ سالگی به یکی از کارگردانان معتبر و موفق هالیوود تبدیل شد.

بعد از موفقیت فیلم “Insomnia”، کریستوفر نولان قصد داشت فیلم زندگی‌ن امه‌ ای از کارگردان و خلبان معروف به نام هاوارد هیوز ساخته و حتی فیلم‌نامه‌اش را نیز نوشته بود. اما وقتی متوجه شد که مارتین اسکورسیزی نیز به ساخت این اثر علاقه دارد، فیلم‌نامه‌ اش را به او داد، که به ساخت فیلم “The Aviator” در سال ۲۰۰۴ با بازی لئوناردو دی‌کاپریو منجر شد. همچنین کمپانی برادران وارنر پیشنهاد ساخت فیلم تاریخی و حماسی “Troy” را به نولان داد، اما او این پروژه را جذاب ندانست و از بر عهده گرفتن کارگردانی آن کناره‌ گیری کرد تا بزرگ‌ترین پروژه سینمایی خود تا آن زمان را آغاز کند.

شخصیت بتمن/بروس وین به عنوان یکی از محبوب‌ترین قهرمانان دنیای کمیک با دو فیلم تیم برتون موفقیت‌آمیز بود. با این حال، نگرش ناپسند جوئل شوماخر نسبت به این شخصیت منجر به ساخت فیلم‌های بی‌ارزش و پستی در دهه‌ی ۱۹۹۰ شد. این فیلم‌ها با بازخورد ضعیف از منتقدین و مخاطبان مواجه شدند و به حدی بی‌کیفیت بودند که کمپانی برادران وارنر بتمن را تا سال‌ها به فراموشی سپرد.

با این حال، آشنایی کریستوفر نولان با شخصیت بتمن و اعتقاد شدید او به این داستان او را به طرفدار واقعی دنیای گاتهام تبدیل کرد. او پیشنهاد ساخت فیلم جدیدی از بتمن را به کمپانی برادران وارنر مطرح کرد. در ابتدا این پیشنهاد تأیید نشد، اما موفقیت‌های نولان در نهایت کمپانی را ترغیب کرد تا به او فرصت داده و برای فیلم خود بودجه‌ای کاملاً تامین کنند. در نهایت، در سال ۲۰۰۵، فیلم “Batman Begins” با بازی کریستین بیل در نقش بروس وین به اکران درآمد.

کریستوفر نولان برای بازی نقش جوکر، کارگردان فقید سینما هیث لجر را انتخاب کرد. در ابتدا این انتخاب با واکنش‌ های منفی مخاطبین مواجه شد. با این حال، هیث لجر تصمیم خود را پشتیبانی کرد و در نهایت فیلم “The Dark Knight” را در سال ۲۰۰۸ به تئاترها آورد. این فیلم به گونه‌ای شگفت‌انگیز در گیشه عمل کرد که فروشی به مبلغ ۱ میلیارد دلار را به ثبت رساند و منتقدان را به تعجب و حیرت انداخت. اجرای هیث لجر در نقش جوکر تا حدی برجسته بود که او برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در جشنواره اسکار شد و نام او به عنوان یکی از بازیگران برجسته تاریخ سینما باقی ماند.

فیلم “The Dark Knight” به اندازه‌ ای جذاب و هیجان‌ انگیز ظاهر شد که حتی بر روی جشنواره اسکار تأثیر گذاشت و یکی از شاخه‌ های مهم آن را برای همیشه تغییر داد. شاخه بهترین فیلم سال که تا قبل از سال ۲۰۰۸ تنها محدود به ۵ فیلم بلند بود، پس از اعتراضات قوی به نادیده گرفتن دنباله فیلم بتمن، مدیران جشنواره اسکار را مجبور کردند تا تعداد نامزدین این شاخه را به ۱۰ فیلم افزایش دهند. موفقیت اثر نولان به اندازه‌ای بزرگ بود که کمپانی برادران وارنر را قانع کرد تا بیش از پیش با او همکاری کند، و این همکاری به یک تغییر جالب توجه در صنعت سینما انجامید.

علاقه شدید کمپانی برادران وارنر به همکاری با کریستوفر نولان منجر به شروع پروسه ساخت فیلم “Inception” شد. این اثر ایده‌ ای بود که نولان آن را برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ مطرح کرده بود و باید تا ۹ سال بعد صبر کرد تا این ایده را به واقعیت انتقال دهد. در نهایت، در سال ۲۰۱۰ با بازیگران برجسته‌ای مانند لئوناردو دی‌کاپریو، تام هاردی، کیلین مورفی و مایکل کین، “Inception” به پرده سینما رفت و با استقبال خیره‌ کننده‌ ای از مخاطبین و منتقدان مواجه شد.

دیدگاه تاریک و واقع‌گرایانه کریستوفر نولان به ژانر ابر قهرمانی به اندازه‌ای تأثیرگذار بود که دوست دیرینه‌اش، زک اسنایدر، نیز با الهام از او، دنیای سینمایی دی‌ سی را با فیلم “Man of Steel” در سال ۲۰۱۳ آغاز کرد. کریستوفر نولان همچنان به عنوان تهیه‌ کننده در پشت صحنه این پروژه حضور داشت. این اثر یک روایت کاملاً منحصر به فرد از کلارک کنت/سوپرمن را ارائه داد و با بهره‌گیری از دنیایی مشابه به ساخته‌ های نولان، نگاهی متفاوت به ژانر ابرقهرمانی ارائه داد که تا حد زیادی نظر منتقدان و مخاطبان را جلب نکرد.

پس از اتمام دوره شوالیه تاریکی توسط کریستین بیل، زمان به نقل از رویای کودکی کریستوفر نولان رسید که به تحقق آن مشغول شد. ابتدا، جاناتان برادر او پیش‌نویسی از فیلم‌ نامه “Interstellar” را تهیه کرده بود، که در ابتدا استیون اسپیلبرگ به عنوان کارگردان مورد نظر برای این پروژه بود. با این حال، کریستوفر نولان وارد عرصه شد و کنترل این پروژه علمی تخیلی مبتنی بر نظریه‌های جنجالی فیزیک را در دست گرفت. این اثر در سال ۲۰۱۴ با حضور بازیگرانی همچون متیو مک‌کانهی، آن هتاوی، و جسیکا چستین به پرده سینما رفت. “Interstellar” با نقدهای بیشتر مثبت، فروش بالغ بر ۷۷۳ میلیون دلار را کسب کرد، که به عنوان یک موفقیت چشمگیر شماش می‌شد. این فیلم یک روایت احساسی داشت و موسیقی زیبا و بی‌فراموشی از هانس زیمر مخاطبان را شگفت‌زده کرد. این اثر به حدی جنجالی و پر سر و صدا بود که حتی فیزیکدانان معروف جهان را نیز به تجزیه و تحلیل داستان و موضوعات آن واداشت.

بیشتر بخوانید : بیوگرافی آنجلینا جولی

اثری که در فصل جوایز نیز به عنوان یک فیلم در ژانر علمی تخیلی به شدت به چشم می‌آمد و حتی در جشنواره اسکار نیز ۵ نامزدی به دست آورد. کریستوفر نولان، که در طی ۲ دهه حضور در دنیای سینما آثار ارزشمندی ایجاد کرده بود، با انتقاداتی روبرو شده بود که ادعا می‌شد تمامی موفقیت‌های او به دلیل بهره‌گیری از بازیگران و ستارگان معروف به وجود آمده است. این نظریه، ممکن بود خصمانه به نظر بیاید و برای کریستوفر نولان چالش‌هایی ایجاد کند.

بعد از کارگردانی در ژانرهای علمی تخیلی، روان‌شناختی و ابرقهرمانی و تهیه‌کنندگی برخی از فیلم‌های دی‌سی، کریستوفر نولان تصمیم گرفت تا به حوزه جنگ جهانی دوم نیز سر بزند و یکی از مهم‌ترین واقعه‌های این جنگ جهانی را کاوش کند. او به سراغ واقعه دانکرک رفت، که تا آن زمان کسی به تصویر کشیده نشده بود، و برای این پروژه از تیم بازیگری جدیدی استفاده کرد. این تیم حتی شامل هیچ ستاره بزرگی نبود و تام هاردی نیز در سکانس‌های محدودی حضور داشت.

فیلم Dunkirk نام داشت و داستان آن در مورد چندین هزار سرباز نیرو های متفقین بود که در ساحل دانکرک توسط نیرو های نازی محاصره شده بودند و نابودی آن‌ها می‌توانست تا حد زیادی به پیروزی هیتلر نزدیک کند. کریستوفر نولان همانند همیشه از دوربین‌های آیمکس بهره گرفت تا جلوه‌های بصری چشم‌ نوازی را به تصویر بکشد. این فیلم در سال ۲۰۱۷ منتشر شد و فروشی به ارزش ۵۲۷ میلیون دلار کسب کرد که این میزان فروش باعث شد که Dunkirk به عنوان پرفروش‌ترین فیلم مرتبط با جنگ جهانی دوم، حتی پس از ساخت Saving Private Ryan توسط استیون اسپیلبرگ در سال ۱۹۹۸، رکورد بزرگی را به ثبت برساند.

موفقیت‌ های هنری و مالی فیلم Dunkirk توانست تا حدودی دیدگاه برخی از مخالفان کریستوفر نولان را تغییر دهد و ارزش و احترام این کارگردان در هالیوود را به صورت قابل توجهی افزایش دهد. این کارگردان، پیش از ساخت فیلم جدید خود، در سال ۲۰۱۸ به عنوان بخشی از اهتمام‌های شخصی، فیلم محبوب خود یعنی “۲۰۰۱: A Space Odyssey” را بازسازی کرد و در جشنواره فیلم کن همان سال به اکران آن پرداخت که با استقبال بینندگان مواجه شد.

پس از این تجربه بازسازی، کریستوفر نولان به ساخت فیلم جدید خود با عنوان “Tenet” رفت. این اثر یکی از جاه‌طلبانه‌ترین آثار مرتبط با مفهوم زمان را کارگردانی کرد. ایده اصلی این فیلم در ذهن وی حدود ۱۰ سال پیش شکل گرفته بود و تهیه فیلم‌نامه آن نیز ۵ سال طول کشید تا در نهایت از سال ۲۰۱۸ به تولید انتقال یابد. جان دیوید واشینگتن و رابرت پتینسون به عنوان بازیگران اصلی این پروژه انتخاب شدند.

اطلاعاتی که از “Tenet” منتشر شد نشان می‌دهد که این اثر به عنوان یک ابتکار خلاقانه و جدید در دنیای کارگردانی کریستوفر نولان مورد توجه قرار می‌گیرد و مخاطبان با اشتیاق بزرگی منتظر تماشای آن بودند. اما فرا رسیدن همه‌گیری ویروس کرونا سبب شد تا ساخت این فیلم سه بار متوالی به تاخیر بیفتد. این اتفاق به دلیل تعطیلی سینماها در آن زمان و عدم آمادگی کمپانی‌های سینمایی برای اکران فیلم در شرایطی که با ریسک زیان‌های مالی بزرگی همراه بود.

با این وجود، کریستوفر نولان شجاعانه اقدام به پذیرش این ریسک نمود و فیلم “Tenet” را به عنوان یکی از پرهزینه‌ترین اثار سینمایی در تاریخ به نمایش درآورد. این فیلم، به دلیل داستان بسیار پیچیده اش در مورد زمان، تا حد زیادی به چشم نقادان نپیوست و سیاست‌های جنجالی کمپانی برادران وارنر برای همزمان اکران آن در سینما و سرویس استریم HBO Max، موجب اختلافات بسیاری شد. این مسائل سبب شدند تا علیه تجربه ۲۰۰ میلیون دلاری نولان با فروش ۳۶۳ میلیون دلاری در گیشه انتقادات فراوانی مطرح شود. این مسائل حتی بر همکاری بلندمدت او با کمپانی برادران وارنر تأثیر گذاشته و پس از گذشت دو دهه، منجر به جدایی این معروف‌ترین کارگردان بریتانیایی از کمپانی تولیدی تمامی آثارش در سینما شد.

با این حال، نگرانی‌ها و انتقادات ناشی از فروش ناامیدکننده “Tenet” و انتقادات نیز به نظر نمی‌آمدند که کریستوفر نولان را از ادامه فعالیت سینمایی باز دارند. او با تعجب واکنش نشان داد و واکنش‌های قابل توجهی نسبت به انتقادات نشان داد. این کارگردان که تا سن ۵۰ سالگی، ۱۲ فیلم متنوع و جذاب را خلق کرده بود، قطعاً مستحق انتقادات تند و نادرست نبود که به او متوجه شده بود.

با این وجود، نولان تنها به بیکاری ننشسته و به ساخت پروژه‌ی بعدی خود اقدام نمود. این پروژه یک فیلم بیوگرافی و حماسی به نام “Oppenheimer” بود که داستان زندگی خالق نخستین بمب اتم جهان، جی. رابرت اوپنهایمر، را روایت می‌کرد. این اثر، پس از دو دهه همکاری با کمپانی برادران وارنر، این بار با حمایت مالی کمپانی یونیورسال ساخته می‌شد. زیرا تنها آن‌ها حاضر به قبول شرط ۱۰۰ روزه اکران نولان بودند.

فیلم “Oppenheimer” به عنوان آخرین اثر کریستوفر نولان، این بار با بازی کیلین مورفی در نقش اصلی به تصویر کشیده شده است. سکانس انفجار بمب اتم در این فیلم، که بدون هیچگونه جلوه بصری خاصی ساخته شده است، عملاً به عنوان تبلیغ اصلی این فیلم مطرح شده است. این اثر تا چند هفته اخیر به اکران درآمده و نه تنها امتیازات معتبری از منتقدان را به خود اختصاص داده، بلکه توجه بسیاری از مخاطبان عام سینما را جلب کرده و تا به امروز فروشی به بیش از ۵۷۸ میلیون دلار داشته که با فروش ساخته دیگر کریستوفر نولان، یعنی “Dunkirk” رقابت می‌کند و در حال حاضر به عنوان پرفروش‌ترین فیلم مرتبط با جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود.

کریستوفر نولان ، که در سن ۵۳ سالگی با تحمل زحمات و سختی‌های فراوان، به ارمغان آورده که امروزه به عنوان یکی از بزرگترین کارگردانان مدیوم سینمایی شناخته شود، بدون شک از چنان نامی بزرگ بهره می‌برد که حتی در فیلم‌هایی چون “Dunkirk” و “Tenet” که با شرایطی همچون عدم حضور بازیگران مشهور یا موازین سختی همچون ویروس کرونا مواجه بودند، فروشی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار به ارمغان آوردند.

این کارگردان، فیلم‌نامه‌ نویس و تهیه‌کننده محبوب و قابل احترامی است که در سال ۱۹۹۷ با تهیه‌کننده دیگر آثار خود، یعنی اما توماس، ازدواج کرده و چهار فرزند به دنیا آورده‌اند. آنها یک خانواده هنری و محبوب هستند که زندگی آرامی را در شهر لس‌آنجلس تجربه می‌ کنند.